Ancol etylic và phenol là hai hợp chất hữu cơ quen thuộc trong chương trình Hóa học 11. Cả hai đều chứa nhóm -OH, góp phần tạo nên tính chất hóa học đặc trưng. Vậy cụ thể ancol etylic và phenol giống và khác nhau ở điểm nào? Bài viết này sẽ giúp bạn phân tích chi tiết để nắm vững kiến thức, tự tin chinh phục các kỳ thi.
Cấu tạo phân tử quyết định tính chất của Ancol Etylic và Phenol
Ancol etylic, hay còn gọi là etanol, có công thức phân tử là C2H5OH. Nhóm -OH liên kết với gốc ankyl no C2H5.
Phenol có công thức phân tử là C6H5OH. Nhóm -OH liên kết trực tiếp với vòng benzen.
Chính sự khác biệt trong cấu tạo gốc hidrocacbon đã dẫn đến sự khác biệt về tính chất hóa học giữa ancol etylic và phenol.
[image-1|so-sanh-ancol-etylic-va-phenol-1|Sự khác biệt cấu tạo giữa Ancol Etylic và Phenol|A detailed molecular structure comparison of Ethanol and Phenol, highlighting the key difference: Ethanol has a hydroxyl group (-OH) attached to an alkyl group, while Phenol has a hydroxyl group directly attached to a benzene ring.]
So sánh tính chất vật lý
| Tính chất | Ancol etylic | Phenol |
|---|---|---|
| Trạng thái | Chất lỏng | Chất rắn kết tinh |
| Màu sắc | Không màu | Không màu, dễ bị oxi hóa chuyển sang màu hồng |
| Mùi | Đặc trưng | Hắc |
| Độ tan trong nước | Tan vô hạn | Ít tan |
| Nhiệt độ sôi | 78,3 độ C | 181,7 độ C |
Ancol etylic là chất lỏng, tan vô hạn trong nước. Còn phenol là chất rắn kết tinh, ít tan trong nước. Phenol có nhiệt độ sôi cao hơn ancol etylic.
So sánh tính chất hóa học
1. Tác dụng với kim loại kiềm
Cả ancol etylic và phenol đều tác dụng với kim loại kiềm giải phóng khí H2.
Ancol etylic: 2C2H5OH + 2Na → 2C2H5ONa + H2
Phenol: C6H5OH + Na → C6H5ONa + 1/2H2
Tuy nhiên, phenol thể hiện tính axit mạnh hơn ancol etylic.
2. Tác dụng với dung dịch NaOH
Ancol etylic không phản ứng với NaOH.
Phenol: C6H5OH + NaOH → C6H5ONa + H2O
Phenol tác dụng với NaOH tạo thành muối phenolat và nước.
3. Tác dụng với dung dịch brom
Ancol etylic không phản ứng với dung dịch brom.
Phenol: C6H5OH + 3Br2 → C6H2Br3OH + 3HBr
Phenol tác dụng với dung dịch brom tạo kết tủa trắng 2,4,6- tribromphenol.
[image-2|so-sanh-ancol-etylic-va-phenol-2|Phản ứng của Phenol với dung dịch Brom|An illustration depicting the reaction between Phenol and Bromine water, resulting in the formation of a white precipitate of 2,4,6-Tribromophenol, highlighting the distinct reactivity of Phenol.]
4. Tác dụng với axit nitric
Ancol etylic: C2H5OH + HNO3 → C2H5ONO2 + H2O
Phenol: C6H5OH + 3HNO3 → C6H2(NO2)3OH + 3H2O
Cả ancol etylic và phenol đều phản ứng với HNO3. Tuy nhiên, sản phẩm tạo thành khác nhau.
5. Phản ứng tạo este
Ancol etylic: CH3COOH + C2H5OH <–(H2SO4, t0)–> CH3COOC2H5 + H2O
Phenol: Phản ứng este hóa của phenol diễn ra khó hơn và cần điều kiện đặc biệt.
6. Phản ứng oxi hóa
Ancol etylic dễ bị oxi hóa bởi CuO tạo andehit. Phenol khó bị oxi hóa.
Nhìn chung, phenol thể hiện tính axit mạnh hơn ancol etylic do ảnh hưởng của vòng benzen đến nhóm -OH.
Ứng dụng của Ancol Etylic và Phenol trong đời sống
Ancol etylic:
- Là nguyên liệu quan trọng trong sản xuất đồ uống có cồn.
- Dùng làm dung môi trong công nghiệp.
- Ứng dụng trong y học để sát trùng.
Phenol:
- Là nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp sản xuất nhựa phenol formaldehyde, thuốc nhuộm, thuốc nổ,…
- Dùng làm chất khử trùng, diệt nấm mốc.
[image-3|so-sanh-ancol-etylic-va-phenol-3|Ứng dụng của Ancol Etylic và Phenol|A collage showcasing various applications of Ethanol and Phenol in daily life and industries, including their use in beverages, disinfectants, plastics, and pharmaceuticals.]
Kết luận
Ancol etylic và phenol đều là những hợp chất hữu cơ quan trọng. Hiểu rõ sự giống và khác nhau về cấu tạo, tính chất của chúng sẽ giúp bạn vận dụng kiến thức hiệu quả, giải quyết tốt các bài tập Hóa học 11.
Câu hỏi thường gặp
1. Phenol có độc không?
Phenol có độc tính cao, có thể gây bỏng da, tổn thương đường hô hấp.
2. Làm sao để phân biệt ancol etylic và phenol?
Có thể dùng dung dịch brom hoặc dung dịch NaOH để phân biệt.
3. Ancol etylic có ứng dụng gì trong y học?
Ancol etylic được sử dụng để sát trùng vết thương, dụng cụ y tế.
Bạn cần hỗ trợ thêm?
Liên hệ ngay với chúng tôi:
- Số điện thoại: 0373298888
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: 86 Cầu Giấy, Hà Nội
Colagen Việt luôn đồng hành cùng bạn!